
W klasycznym cyklu roku podatkowego, pierwszy kwartał podatnicy poświęcają przygotowaniom do prawidłowego rozliczenia ubiegłego roku. Składanie deklaracji podatkowych, przeprowadzenie audytów, zamykanie ksiąg, jak również całe zestawy przepisów wchodzących w życie z początkiem stycznia doprowadzają do stanu, w którym wszystko inne niż „na już” jest spychane na dalszy plan.
W takim gąszczu obowiązków rzadko kto myśli o rozpoczęciu prac nad weryfikacją obowiązków z zakresu cen transferowych.
W poszukiwaniu optymalnych rozwiązań i wręcz ucieczce od jesiennej wersji chaosu składania dokumentacji lokalnych oraz informacji o cenach transferowych, coraz więcej osób decyduje się o podjęciu działań w tym kierunku wraz z upływem kwietnia.
Rozpoczęcie prac z wystarczającym zapasem czasu umożliwia podmiotom na wnikliwą weryfikację obowiązków cen transferowych oraz pozwala na uniknięcie pochopnych błędów, popełnianych zazwyczaj w pogoni za ustawowymi terminami.
Przepisy cen transferowe nakładają na podatników 4 rodzaje obowiązków:
- Przygotowywanie lokalnych dokumentacji cen transferowych (termin: do końca dziesiątego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego);
- Przygotowanie i złożenia właściwemu organowi informacji o cenach transferowych, tzw. TPR-C/TPR-P (termin: do końca jedenastego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego);
- Przygotowanie grupowych dokumentacji cen transferowych (termin: do końca dwunastego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego);
- Ustalanie cen transferowych w transakcjach z podmiotami powiązanymi, na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.
Poza podmiotami działającymi w ramach grup kapitałowych (nie tylko tych podatkowych), podjęciem tematu cen transferowych powinny być zainteresowane w szczególności te podmioty, które wykonując już powtarzalne co roku obowiązki związane np. z lokalną dokumentacją regularnej sprzedaży towarów lub nabycia usług świadczonych w sposób ciągły, nie miały okazji zidentyfikować innych transakcji, potencjalnie podlegających rygorowi cen transferowych. Przykładowo, podatnicy często nie zwracają uwagi na rynkowość warunków związanych z:
Udostępnieniem pracowników
Przykład | Ryzyko | Obowiązek |
Spółka matka deleguje pracownika do spółki córki bez formalnego wynagrodzenia. | Brak rozliczenia może zostać uznany za nieodpłatne świadczenie usług. | Należy ustalić rynkową wartość świadczenia i odpowiednio je udokumentować. |
Wewnętrznym rozliczeniem za usług zarządczych lub administracyjnych
Przykład | Ryzyko | Obowiązek |
Centrala grupy świadczy usługi strategiczne, księgowe, HR czy IT dla spółek zależnych. | Brak realnej usługi („paper service”) lub nieodpowiedni podział kosztów może prowadzić do zakwestionowania kosztów podatkowych. | Wymagana dokumentacja oraz alokacja kosztów zgodnie z zasadą ceny rynkowej (arm’s length). |
Nieodpłatnym udostępnieniem znaków towarowych, licencji, know-how
Przykład | Ryzyko | Obowiązek |
Spółka córka używa marki należącej do spółki matki bez opłat. | Organy podatkowe mogą doszacować przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia. | Należy określić opłatę licencyjną na poziomie rynkowym i udokumentować transakcję. |
Wspólnych projektach
Przykład | Ryzyko | Obowiązek |
Dwie spółki z grupy finansują wspólnie prace B+R bez proporcjonalnego podziału kosztów. | Nierówny podział nakładów może skutkować przesunięciem dochodu. | Ustalenie zasad podziału kosztów i korzyści zgodnie z funkcjami i ryzykami stron. |
Umowy cash pooling
Przykład | Ryzyko | Obowiązek |
Wspólny rachunek bankowy dla grupy – spółki deponują środki i korzystają z nich nawzajem. | Nierównomierne korzyści finansowe mogą prowadzić do zakwestionowania przepływów. | Sporządzenie analizy korzyści i sprawiedliwego podziału przychodów/kosztów odsetkowych. |
Omawiając temat cen transferowych, w wielu przypadkach podmioty skupiają się jedynie na przygotowaniu lokalnych i grupowych dokumentacji, jak również na złożeniu informacji o cenach transferowych. Strategia opierająca się jedynie na tych trzech elementach w praktyce może być przyczyną słabych punktów w obronie podatników przed potencjalnymi działaniami organów podatkowych.
Koncentrując się na analizowaniu rynkowości transakcji przekraczających dokumentacyjne progi, nierzadko dochodzi do sytuacji, w których pomijane są transakcje o wiele niższej istotności z punktu widzenia ich wartości. Należy zwrócić uwagę, że organy podatkowe mają możliwość kwestionowania wszystkich warunków mających wpływ na ceny transferowe występujące pomiędzy podmiotami powiązanymi, bez względu na to czy są one związane z „dokumentowanymi” transakcjami, czy tymi wolnymi od takiego obowiązku, dlatego też staranność w ustalaniu wynagrodzenia i innych warunków powinna obejmować wszystkie transakcje występujące pomiędzy podmiotami powiązanymi, a nie tylko te które mogą podlegać obowiązkowi dokumentacyjnemu lub informacyjnemu.
Autor: Tomasz Piotrowicz